Artykuł ten skupia się w głównej mierze na odstępstwach od prawidłowego działania, na sytuacjach, kiedy aparat rejestrował ostre zdjęcia, ale z upływem czasu lub w konfrontacji z niecodziennymi warunkami aparat przestał robić ostre zdjęcia. Jeśli jednak zastanawiasz się, dlaczego AF nie uruchamia się po naciśnięciu spustu migawki to zachęcamy do przeczytania poprzedniego artykułu, poruszyliśmy w nim przypadek, kiedy obiektyw nie ostrzy. Równie istotny jest problem z ostrością zdjęć, czyli sytuacją, w której autofokus działa (zarówno w aparacie, jak i obiektywie), ale nie ustawia ostrości na wybranym obiekcie.
Ostre zdjęcia – ustawienia w aparacie
Ustawienia w korpusie aparatu mogą mieć znaczący wpływ na ostrość zdjęć. Polecamy rozpoczęcie szukania rozwiązania problemów od zweryfikowania właśnie ustawień w aparacie. Najczęstszymi powodami problemów z ostrością na zdjęciach są:
Zbyt długi czas naświetlania
Za mała wartość przysłony (np. f/1.4)
Za duża wartość przysłony (np. f/22)
Niedostosowanie ustawień systemu AF do bieżącej sytuacji
Niekorzystne warunki fotograficzne
Zbyt długi czas naświetlania
Bardzo częstym powodem nieostrych zdjęć jest fotografowanie ze zbyt długim czasem naświetlania, zwłaszcza w trudnych warunkach oświetleniowych lub podczas fotografowania ruchomych obiektów. Mając na uwadze wysoką jakość zdjęć, warto zadbać o ten parametr. W kręgu fotograficznym przyjęło się stosować czas adekwatny do ogniskowej, np. fotografując obiektywem 200mm czas naświetlanie nie powinien być dłuższy niż 1/200. My jednak zalecamy stosowanie krótszego czasu, ponieważ jest wiele czynników wpływających na poruszenie zdjęć (umiejętności, predyspozycje, waga sprzętu, środek ciężkości, itd.), nawet w przypadku korzystania ze sprzętu, który posiada wbudowany system stabilizacji (wbudowany w korpus aparatu lub w obiektywie).
Za mała wartość przysłony
Bardzo mała wartość przysłony (np. f/1.4) – mocno otwarta przysłona ma znaczący wpływ na rozmiar głębi ostrości. Im mniejsza głębia, tym większa szansa na problem z ostrością na zdjęciach. Już niewielkie przesunięcie fotografa, aparatu lub fotografowanego obiektu może spowodować np.: przesunięcia punktu ostrości . Przykładowo portretując pełnoklatkowym aparatem z obiektywem 85mm przy zastosowaniu przysłony f/1.4 – głębia ostrości może wynieść pół centymetra – co oznacza, że drobny błąd w technice fotografowania doprowadzi do nieostrych zdjęć.
Zbyt duża wartość przysłony
Zbyt duża wartość przysłony (np. f/22) – mocno lub całkowicie przymknięta przysłona wpływa na ostrość zdjęć. Jest to związane ze zjawiskiem dyfrakcji. Dla każdej pary aparat-obiektyw inną wartością przysłony będzie ta, od której jakość zdjęć zaczyna się pogarszać. Niemniej jednak zachęcamy do ostrożnego używania przysłon w zakresie f/16 – f/36, kiedy to, zamiast korzystać z walorów dużej głębi ostrości, narażamy nasze zdjęcia na duży spadek ostrości.
Ustawienia AF – nieostre zdjęcia
Niedostosowanie ustawień systemu AF do bieżącej sytuacji – producenci stawiają na ciągły rozwój swoich produktów i nie inaczej jest z system AF, który, w zależności od modelu aparatu, może oferować dostęp do mniej lub bardziej skomplikowanych ustawień. Każdy aparat z autofokusem posiada możliwość zmiany:
- obszaru ostrości – nawet podstawowe modele posiadają przynajmniej trzy opcje: szeroki, środkowy, punktowy. Zdecydowanie odradzamy korzystanie z “szerokiego” lub “automatycznego”, ponieważ wtedy to elektronika aparatu decyduje, co jest istotne na zdjęciu i którym punktem ostrzyć. Poleganie na tym ustawieniu jest częstym powodem problemów ze sprzętem, a nawet niezadowolenia lub irytacji na sprzęt. Dlatego zachęcamy do korzystania ze środkowego punktu (który najczęściej jest też najszybszym czujnikiem) lub ręcznego wybierania punktu, który jest najbliżej interesującego nas obiektu – to ustawienie pomaga uniknąć problemu z ostrzeniem środkowym punktem, kiedy to zmieniając kompozycję kadru (przekadrowanie) wykonujemy lekki ruch, który przesuwa płaszczyznę ostrości. Co istotne w przypadku problemów z ostrością, należy upewnić się, że obiekt fotografowany pokrywa się dokładnie z punktem AF, z którego korzystamy, a także że nic nie zasłania tematu zdjęcia (np. siatka ogrodzenia).
- trybu pracy AF – najczęściej spotykane są: pojedynczy (AF-S lub One-Shot AF), ciągły (AF-C lub AI Servo), automatyczny (AF-A lub AI Focus). Dobór odpowiedniego trybu jest bardzo ważny. Stosowanie trybu AF-C (ciągłego) przy statycznych tematach zdjęć (np. krajobraz) lub użycie trybu AF-S (pojedynczego) podczas fotografowania dynamicznych scen (np. biegające dziecko) może doprowadzić do nieostrych zdjęć.
Polecamy sprawdzenie dostępnych ustawień systemu AF, zajrzenie do instrukcji obsługi posiadanego modelu oraz stosowanie odpowiednich ustawień w zależności od fotografowanej sceny. Odradzamy używania trybu AI Focus / AF-A, ponieważ przy takim ustawieniu to algorytm aparatu decyduje, kiedy włączyć tryb śledzenia, a kiedy zablokować ostrość, co może wpłynąć niekorzystnie na ostrość na zdjęciach.
Niekorzystne warunki fotograficzne
Rażąco niekorzystne warunki fotograficzne również mogą wpłynąć na efekty pracy systemu AF – aparat do prawidłowego funkcjonowania oraz zarejestrowania obrazu potrzebuje światła. Produkowane dzisiaj aparaty posiadają imponujące zakresy czułości pracy matrycy. Między ich dostępnością, a użytecznością powinna stać solidna bariera. Fakt, iż producent udostępnił w aparacie ISO 1 000 000 lub więcej, wcale nie powinno prowokować nas do jej używania, skoro takiego zdjęcia nie pozwala odbiorcy zidentyfikować fotografowanego obiektu. Mimo ciągłego postępu technologii matryc, czy procesorów, nadal można przyjąć, że im wyższa wartość ISO, tym mniej detali na zdjęciach. Porównując aparaty między sobą, każdy z nich inaczej będzie sobie radzić z wysokimi czułościami, ale tendencja będzie taka sama – należy unikać skrajnie wysokich wartości ISO. Innym problemem może się okazać brak kontrastu fotografowanej sceny (np. bezchmurne niebo). Dla systemów AF kontrast w obszarze wybranego punktu AF jest niczym drogowskaz prowadzący system AF do poprawnie ustawionej ostrości.
